“Κτισμένη πάνω σ 'ένα θεόρατο και ιδιόμορφο βράχο, συνδέεται με την αντικρινή της στεριά μόνο με μια γέφυρα, που αποτελεί και την μόνη προσπέλαση, την «μόνην εμβασίαν». Από τη μεριά της στεριάς ο βράχος φαντάζει έρημος. Παίρνοντας όμως κανείς τον δρόμο που περνάει στα ριζά του, δεν αργεί να αντικρύσει, σε μια καμπή, την πύλη ενός κάστρου, και τους μαιάνδρους των τειχών που ανεβαίνουν ως την κορυφή του βράχου στεφανώνοντάς τον.
Το όνομα «Μονεμβασία» αναφέρεται σε έγγραφο της ύστερης Βυζαντινής περιόδου, στο «Χρονικό του Μορέως». Ιδρύθηκε από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Μαυρίκιο το 582 μΧ ενώ κατά το μεσαίωνα ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ανδρόνικος της εκχώρησε πολλά προνόμια και γαίες. Η Μονεμβασιά υπήρξε σημαντικό εμπορικό κέντρο ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση και σκάλα των καραβιών που διέσχιζαν την Μεσόγειο. Ήταν ακόμα γνωστή από την περίφημη παραγωγή του κρασιού Μαλβάζια, περιζήτητου στις ευρωπαϊκές βασιλικές αυλές. Ήταν επίσης το λιμάνι του Δεσποτάτου του Μυστρά.
Η πόλη της Μονεμβασίας αναπτύχθηκε αρχικά στην υψηλότερη επιφάνεια του βράχου, την Άνω Πόλη, σύντομα όμως επεκτάθηκε στην Κάτω Πόλη που σήμερα κατοικείται και είναι γνωστή σε όλους μας ως το Κάστρο. Ο πλούτος και η στρατηγική της σημασία προσέλκυε πάντοτε επίδοξους κατακτητές παρόλο που ήταν «φρούριο αδιάσειστον και απολέμιστον ανενόχλητον εκ πάσης πολεμικής μηχανής». Το 1249 καταλαμβάνεται από τους Φράγκους για να επιστρέψει σύντομα στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Αλλά τον 15ο αιώνα καταλαμβάνεται από τους Ενετούς και στη συνέχεια, μετά από σύντομη κατάληψη από τους Βυζαντινούς, καταλαμβάνεται από τους Τούρκους το 16ο αιώνα. Η πόλη έμελλε να περιέλθει ακόμα μια φορά στους Ενετούς και τους Τούρκους, για να καταληφθεί οριστικά το 1821, μετά από μια τρομακτική πολιορκία, από τους Έλληνες.
Η μακρά ιστορία της Μονεμβασίας και οι διάφοροι πολιτισμοί που πέρασαν αποτυπώνονται στα πολλά και σημαντικά μνημεία της, που κοσμούν μέχρι σήμερα την πόλη. Η πιο σημαντική περίοδος που σφράγισε τη σημερινή μορφή της ήταν η Β’ Ενετική κατάκτηση (17ος αιώνας) κατά την οποία εκτελέστηκε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα δημοσίων και ιδιωτικών έργων, όπως οι οχυρώσεις, τα δημόσια οικοδομήματα, οι εκκλησίες, τα παρεκκλήσια, τα αρχοντικά οι κατοικίες κλπ. Ο συγκερασμός της Βυζαντινής και της Βενετσιάνικης περιόδου μας άφησε τα σφιχτοδεμένα μικρόσπιτα με τις θολωτές οροφές και τις πανέμορφες, χρωματιστές προσόψεις, ανάμεσα στα μεγαλοπρεπή αρχοντόσπιτα με τις περίκλειστες αυλές, που διαμορφώνουν σήμερα τα καλντερίμια του οικισμού. Κατά την Τουρκική περίοδο, το οικιστικό πρότυπο άλλαξε, με την συνένωση σπιτιών για τη δημιουργία μεγαλύτερων ιδιοκτησιών και ελεύθερων χώρων- αυλών.
ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ
Α. ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
1. Η μητρόπολη «Ελκόμενος Χριστός» στην κεντρική πλατεία του οικισμού με το κανόνι
2. Η εκκλησία της «Παναγιάς Χρυσαφίτισσας» στην ομώνυμη πλατεία με τα αμφιθεατρικά σκαλοπάτια όπου διοργανώνονται υπαίθριες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, γάμοι και βαφτίσια.
3. «Παναγιά η Μυρτιδιώτισσα» δεσπόζει πάνω από τον κεντρικό δρόμο και τον Ελκόμενο Χριστό
4. Το Τζαμί- σήμερα μουσείο- όπου στεγάζεται η Αρχαιολογική Συλλογή της Μονεμβασιάς.
5. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, σήμερα πολιτιστικό κέντρο με πολλές εκδηλώσεις κάθε χρόνο.
6. Η εκκλησία της Αγίας Άννας της Καθολικής -πρόσφατα αναστηλωμένη από το Υπουργείο Πολιτισμού.
7. Η εκκλησία του Αγ. Αντωνίου
8. Η καμάρα- παρεκκλήσι του Αγίου Ανδρέα-ιδιόκτητο από τον Β. Δωροβίνη και πρόσφατα αναστηλωμένο με χορηγία του Ιδρύματος Λεβέντη (επισκέψιμο κατόπιν συνεννόησης). Σύντομα διαθέσιμο για πολιτιστικές και ιδιωτικές χρήσεις (εταιρικές συναντήσεις, σεμινάρια, διαλέξεις, εκθέσεις κλπ)
Β. ΟΙ ΟΧΥΡΩΣΕΙΣ- περίπατος στο άνω διάζωμα των τειχών που βλέπουν προς τη θάλασσα
Γ. Η ΠΑΝΩ ΠΟΛΗ – ο αρχαιολογικός χώρος (Γουλάς) με την εκκλησία της Αγίας Σοφίας και το φιδωτό λιθόκτιστο καλντερίμι που οδηγεί μέχρις εκεί.
 |
 |
 |
Κάντε κλικ στις εικόνες επάνω για να δείτε τις φωτογραφίες σε υψηλή ανάλυση
